επάνω και από τη φύση ακόμη…

 

Τ

ίνος θα του πήγαινε άπλαστες ορεινές μάζες, σωριασμένες τη μια πάνω στην άλλη σε δεινή αταξία με τις πυραμίδες τους από πάγο ή τη θολή ανταριασμένη θάλασσα κλπ. να τα αποκαλέσει υψηλά; Όταν όμως το θυμικό, με το να αφήνεται θεωρώντας την κρίση του, και αδιακρίτως της μορφής που αυτή παίρνει, να το παρασύρουν η φαντασία κι ένας λόγος, ο οποίος συνδεόμενος με τη φαντασία χωρίς συγκεκριμένο σκοπό, δεν κάνει άλλο από το να την επεκτείνει, [όταν λοιπόν με τον τρόπο αυτό το θυμικό], βρίσκει όλη την ισχύ της φαντασίας κατώτερη των ιδεών της, τότε κρίνοντας αισθάνεται ήδη εξυψωμένο… Με αυτό τον τρόπο η φύση στην αισθητική μας κρίση δεν κρίνεται υψηλή ως υποβάλλουσα τάχα φόβο αλλά επειδή ανακαλεί μέσα μας την ικανότητά μας (η οποία δεν είναι φύση) να βλέπουμε όλα όσα μας μέλλον (αγαθά, υγεία και ζωή) ως μικρά και συνεπώς τη δύναμή της (στην οποία υποτασσόμαστε ως προς αυτά τα πράγματα) για μας και την προσωπικότητά μας ανεξαρτήτως αυτών ως κράτος στο οποίο δεν είναι ανάγκη να υποταχθούμε, εάν διακυβεύονται ύψιστες αρχές μας καθώς και η τήρηση ή η καταπάτησή τους. Έτσι, η φύση ονομάζεται εδώ υψηλή επειδή εξυψώνει τη φαντασία στην παράσταση τέτοιων περιπτώσεων στις οποίες το θυμικό μπορεί να αισθητοποιήσει στον εαυτό του το ύψος του οικείου του προορισμού επάνω και από τη φύση ακόμη…

 Immanuel Kant, Κριτική της Κριτικής Ικανότητας

(οι επισημάνσεις δικές μου)

 

Είναι πολύ χαρακτηριστική τούτη η στροφή που σε αυτήν αντιδρά ήδη ο Καντ καθώς ‘βλέπει’ τη θύελλα που έρχεται και που σάρωσε τα πάντα στον αιώνα που τον διαδέχθηκε και που διαρκεί ως και σήμερα όσον αφορά στην επικράτηση του θυμικού στην κρίση και αξιοδότηση του Υψηλού… για το νεωτερικό και τον μετανεωτερικό άνθρωπο, εμάς δηλαδή, αυτό έφτασε στα ακροσύνορά του κι έγινε αντικειμενικότητα τέτοια που να μην χρειάζεται πια κατηγορίες και κατηγορήματα ούτε υποκείμενα και αντικείμενα… απλά, υφίσταται, δρα ως δύναμη της φύσης και καθορίζει με άλογο τρόπο τα πάντα… με έναν λόγο απλό, μας πήρε και μας σήκωσε κάποτε σε όλους τους τομείς και σήμερα παλεύουμε να μαζέψουμε τα αμάζευτα…