José Emilio Pacheco

Κατοχή

-Σε έκανα δική μου- 
Είπα στο βρόχινο νερό.

Και το νερό
Γέλασε μαζί μου
Και μου γλίστησε από τα δάχτυλα.

Η νύχτα

Είναι μάταιο να πιστεύουμε ότι είμαστε παιδιά του Ηλιου:
Oλοι έχουμε πολύ μέσα μας τη Νύχτα.

Παιδιά και μεγάλοι

Στα δέκα πίστευα
ότι η γη ήταν των μεγάλων.
Μπορούσαν να κάνουν έρωτα, να καπνίσουν, να πιουν στο κέφι τους,
να πάνε όπου θέλουν.
Κυρίως, να μας συνθλίψουν με την αδάμαστη δύναμή τους.

Τώρα ξέρω από μεγάλη πείρα τον κοινό λόγο:
στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν μεγάλοι,
μόνο γερασμένα παιδιά.

Θέλουν αυτό που δεν έχουν:
το παιχνίδι του άλλου.
Φοβούνται τα πάντα.
Υπακούουν πάντα σε κάποιον.
Δεν ορίζουν την ύπαρξή τους.
Κλαίνε για οτιδήποτε.

Oμως δεν είναι ανδρείοι όπως στα δέκα:
το κάνουν τη νύχτα, σιωπηλά και μόνοι τους.

Τοίχοι

Από ένα τοίχος που πέφτει
Πόσοι τοίχοι μίσους υψώνονται
Και φτιάχνουν από στέρεη γη μια θάλασσα νησιών.

José Emilio Pacheco
Οι μεξικάνικες βρόχινες στάλες
μτφρ.: Βιργινία Χορμοβίτη

http://www.e-poema.eu/poem.php?id=325&pid=27

Για τους λάτρεις του ραδιοφωνικού θεάτρου

ΕΓΚΛΗΜΑ ΚΑΙ ΤΙΜΩΡΙΑ του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι

από το ιστολόγιο http://radio-theatre.blogspot.gr/

Αγία Πετρούπολη, σωτήριον έτος 1866. Ένα διπλό φονικό διαπράττεται. Θύματα: μια γριά τοκογλύφος και η ανυπεράσπιστη αδερφή της. Δράστης: ο Ρασκόλνικωφ, ένας πρώην φοιτητής, που διακατέχεται από την ιδεοληψία ότι είναι «υπεράνθρωπος» και ότι δικαιούται να εγκληματήσει για το καλό της ανθρωπότητας… Η δράση φέρνει αντίδραση και το έγκλημα επισείει τιμωρία. Ποια θα είναι τιμωρία του; Από πού θα προέλθει; Από το νόμο, με εκφραστή τον ανακριτή Πορφύρη που υποπτεύεται τον ένοχο εξαρχής και τον κυκλώνει με δεξιοτεχνία ήρεμου γηραιού αιλουροειδούς;… ή από τη συνείδησή του, που θα τον καταβάλει όψιμα, μετά τη συνάντησή του με την πόρνη Σόνια, μια αγία αμαρτωλή;

Η ομολογία του δράστη θα είναι αυτόβουλη το αίτημα του παντεπόπτη οφθαλμού για δικαιοσύνη εκπληρώνεται κι επέρχεται η κάθαρση.

Ένα από τα κορυφαία έργα του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι (1821-1881). Αστυνομικό θρίλερ με θρησκευτικές, φιλοσοφικές και κοινωνικές διαστάσεις, αποτελεί την πρώτη από τις μεγάλες μυθιστορηματικές συνθέσεις του Ρώσου συγγραφέα, με τον κεντρικό της ήρωα, τον νεαρό δολοφόνο Ρασκόλνικοφ, να κυριεύεται από τις Ερινύες, παλινδρομώντας ανάμεσα στο ορθό και το άδικο, το παράλογο και τη λογική. Μπορεί στα νιάτα του ο Ντοστογιέφσκι να πέρασε μια σύντομη περίοδο αθεϊσμού, αλλά όταν καταδικάστηκε σε καταναγκαστικά έργα στη Σιβηρία για ένα ασήμαντο πολιτικό αδίκημα, οι πεποιθήσεις του άλλαξαν. Τα δεινά που υπέστη και η στενή του επαφή με τον απλό λαό, τον έπεισαν για την αναγκαιότητα της πίστης. Να πώς σχολίαζε ο ίδιος το νόημα του έργου του: «Εδώ, αναπτύσσεται η συνολική ψυχολογική διαδικασία του εγκλήματος. Ο δολοφόνος βασανίζεται από άλυτα προβλήματα και απρόσμενα συναισθήματα. Θείοι και ανθρώπινοι νόμοι ζητούν να τους καταβληθεί το οφειλόμενο αντίτιμο. Και, στο τέλος, αναγκάζεται να παραδοθεί, ούτως ώστε, παρότι ίσως πεθάνει στη φυλακή, να μπορεί να χαρεί τη συντροφιά των άλλων ανθρώπινων πλασμάτων. Τον οδηγεί σ' αυτό η αίσθηση ότι απομονώθηκε από την υπόλοιπη ανθρωπότητα». Ο Ντοστογιέφσκι εμπνεύστηκε το «Εγκλημα και τιμωρία» από ένα αληθινό περιστατικό. Στα μέσα της δεκαετίας του 1860, ένας φοιτητής είχε δολοφονήσει έναν γέροντα με κίνητρα παρόμοια με του Ρασκόλνικοφ. Ο τελευταίος παρουσιάζεται στο βιβλίο ως ένας απελπισμένος νέος, διωγμένος από το πανεπιστήμιο, ταπεινής καταγωγής, ο οποίος σκοτώνει μια γριά τοκογλύφο που κανείς δεν πρόκειται να πενθήσει, θεωρώντας ότι θα λύσει τα οικονομικά του προβλήματα απαλλάσσοντας και την κοινωνία από ένα άχρηστο μέλος της. Ο Ρασκόλνικοφ πείθει τον εαυτό του ότι έχει δικαίωμα να σκοτώσει, εάν με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζει μια δυνατότητα να εκπληρώσει τον προορισμό του... Φαινομενικά, ο Ρώσος συγγραφέας μιλούσε για τα προβλήματα των νέων αλλά, όπως σημειώνει ο Κωστής Παπαγιώργης στη μελέτη του «Ντοστογιέφσκι», «στην ουσία πλαγιοκοπούσε τη δεσπόζουσα επαναστατική ιδεολογία της εποχής. Χρησιμοποιώντας τον φόνο σε όλες του τις διαστάσεις -από τη ρεαλιστική περιγραφή μέχρι την αστυνομική έρευνα και τη συντριβή- είχε τη μείζονα ευκαιρία να απαντήσει στα κηρύγματα των αντιπάλων δείχνοντας το εσωτερικό δράμα της ιντελιγκέντσια». Δεξιοτέχνης του υποσυνείδητου σε μια εποχή που ο όρος αυτός δεν είχε ακόμα επινοηθεί, ο Ντοστογιέφσκι θέτει τον Ρασκόλνικοφ σε οριακές συνθήκες, κι εστιάζοντας στον εσωτερικό του κόσμο φτάνει ώς τα μύχια της ψυχής του. Το ζωτικό κέντρο του μυθιστορήματός του, άλλωστε, δεν είναι η περιγραφή της αθλιότητας που έβλεπε ο συγγραφέας γύρω του, αλλά η συνείδηση του ήρωα και η ενοχή της.

Όλοι οι ήρωες του έργου -ο δαιμονικός Ρασκόλνικοβ, ο τραγικός Μαρμελάντοβ, η μαρτυρική Σόνια, η βασανισμένη Πουλχερία Αλεξάντροβνα, ο σατανικός Πορφύρης Πετρόβιτς, η υπέροχη Ντούνια Ρομάνοβνα, ο λάγνος Σβιντριγκάιλοβ-, όλοι τους διαχρονικοί ανθρώπινοι τύποι, ζωντανεύουν στις σελίδες του βιβλίου και στέκονται μπροστά μας, είτε έξαλλοι είτε θλιμμένοι είτε σαρκαστικοί• η παρουσία τους δε μας εγκαταλείπει ποτέ, όσα χρόνια κι αν έχουν περάσει από την πρώτη γνωριμία μας μαζί τους.

Για το ραδιόφωνο: Χρονολογία Ηχογράφησης, 12 Οκτωβρίου 1966 (ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ) ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΒΑΣΤΙΚΟΓΛΟΥ, ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΕΥΘΥΜΙΑΤΟΥ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΛΙΚΗ ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ, ΔΙΑΣΚΕΥΗ ΑΡΟΥ ΓΚΑΜΠΡΙΕΛ, Ακούγονται οι ηθοποιοί: ΑΛΙΚΗ ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ, ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΒΡΑΝΑΣ, ΑΓΓΕΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ, ΜΙΜΗΣ ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΗΣ, ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΥΛΟΥ, ΑΛΕΚΟΣ ΟΥΔΙΝΟΤΗΣ, ΓΕΩΡΓΙΑ-ΤΖΙΑ ΝΑΣΙΩΤΟΥ, ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΠΕΜΠΕΔΕΛΗ, ΑΘΗΝΑ ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΣΟΥΡΑΣ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΗΣ, ΖΩΡΑΣ ΤΣΑΠΕΛΗΣ, ΝΤΙΝΟΣ ΔΟΥΛΓΕΡΑΚΗΣ, ΡΕΝΑ ΧΡΙΣΤΑΚΗ, ΒΥΡΩΝ ΣΕΡΡΗΣ, ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΡΑΠΤΗΣ, ΣΤΡΑΤΟΣ ΠΑΧΗΣ, ΝΤΙΝΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΕΩΓΛΕΡΗΣ, ΒΑΣΟΣ ΑΝΔΡΟΝΙΔΗΣ, ΤΙΤΙΚΑ ΝΙΚΗΦΟΡΑΚΗ, ΑΛΕΞΗΣ ΜΙΓΚΑΣ, ΑΛΕΚΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΚΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΙΑΛΕΓΜΕΝΟΣ 

ΤΟ ΕΡΓΟ ΕΔΩ

"Θέλησα να σε δοκιμάσω..."

"…Θέλησα να σε δοκιμάσω, Και ποιος είσαι εσύ για να δοκιμάζεις αυτό που δημιούργησες, Είμαι ο υπέρτατος άρχων όλων των πραγμάτων, Και όλων των όντων, θα πεις, όχι όμως δικός μου και της ελευθερίας μου, Ελευθερία για να σκοτώνεις, Όπως εσύ ήσουν ελεύθερος να επιτρέψεις να σκοτώσω τον άβελ ενώ ήταν στο χέρι σου να το αποτρέψεις, αρκεί για μια στιγμή να είχες εγκαταλείψει το ματαιόδοξο αλάθητο που μοιράζεσαι με όλους τους άλλους θεούς, αρκεί για μια στιγμή να ήσουν πραγματικά ευσπλαχνικός, να δεχόσουν την προσφορά μου με ταπεινότητα, απλώς και μόνο γιατί δεν έπρεπε να τολμήσεις να την αρνηθείς, οι θεοί, κι εσύ όπως όλοι οι άλλοι, έχετε υποχρεώσεις απέναντι σ’ εκείνους που λέτε πως δημιουργήσατε, Ο λόγος αυτός είναι αντάρτικος, Πιθανόν να είναι, σε διαβεβαιώ όμως πως, αν ήμουν θεός, κάθε μέρα θα έλεγα Ευλογημένοι ας είναι όσοι διάλεξαν την ανταρσία γιατί σε αυτούς ανήκει η βασιλεία της γης, Ιεροσυλία, Μπορεί, πάντως μεγαλύτερη από τη δική σου δεν είναι, που επέτρεψες να πεθάνει ο άβελ, Εσύ τον σκότωσες, Ναι, είναι αλήθεια, εγώ ήμουν το εκτελεστικό όργανο, αλλά η καταδίκη υπαγορεύτηκε από σένα, Το αίμα που βρίσκεται εδώ δεν το έχυσα εγώ, ο κάιν μπορούσε να επιλέξει ανάμεσα στο κακό και στο καλό, αφού επέλεξε το κακό θα το πληρώσει, Όσο κλέφτης είναι αυτός που μπαίνει στο αμπέλι άλλο τόσο είναι κι αυτός που φυλάει τσίλιες, είπε ο κάιν, Και το αίμα αυτό απαιτεί εκδίκηση, επέμεινε ο θεός, Αφού είναι έτσι, θα εκδικηθείς ταυτόχρονα έναν πραγματικό θάνατο κι έναν που δεν έχει ακόμα γίνει, Εξηγήσου, Δεν θα σ’ αρέσει αυτό που θ’ ακούσεις, Μη σε νοιάζει εσένα, μίλα, Είναι απλό, σκότωσα τον άβελ, γιατί δεν μπορούσα να σκοτώσω εσένα, στην πρόθεση είσαι νεκρός..."

Ζοζέ Σαραμάγκου, Κάιν

Δυο μέρη αληθινή

Είναι το φρόνημα της αφοσίωσης

Μια πύρινη κραυγή στο πουθενά;

Όχι

Αν δεν λάτρεψες ποτέ τίποτε

Παρά ίσως, αδέξια κι αυτόν

Τον εαυτό σου μόνον

Σε κάθε τι που έδωσες

Σε κάθε τι που δίνεις

Το φθαρτό ακυρώνεται

Αλλά το μάταιο μένει

Ίμερος είπες;

Έρωτας;

Ή ρόγχος ήττας στα νερά του Σκάμανδρου;

Σαν Οδυσσέας

Εννέα χρόνια ηττημένος

Και ένα νικητής

Το πρόβλημα δεν ήταν η ανοιχτή αγκαλιά

Που μάταια περιμένεις

Ήταν εκείνο το βλέμμα

Του χειμώνα

Που ίδρυσε μέσα σου

Ένα σύμπαν από παγωμένους νάρκισσους…

               

Διοτίμα είπες;

                Πύλες θερμές;  

                Ή μήπως ανάσανες από το Μαραθώνα;

Το πρόβλημα δεν ήταν η φροντισμένη αδεξιότητα

Στο τελευταίο σου χάδι

Ήταν μονάχα η απελπισία

Σ’εκείνο το φτιαχτό χαμόγελο

Που με αποχαιρετούσε…

Σαν Άγιος Αυγουστίνος

Δυο μέρη ειδωλολάτρης

Και ένα χριστιανός

Είναι το φρόνημα της πίστης

Ένα άδειο βλέμμα στο Απόλυτο;

Όχι, αν δεν λάτρεψες

Σ’όλη σου τη ζωή

Τίποτε άλλο

Απ’το πεπερασμένο

Σαν Περσεφόνη μυθική

Και Κόρη ανώλεθρη

Δυο μέρη αληθινή

Και ένα ψεύτικη…

                Ιησούς είπες;

                Αγάπη;

                Ή μήπως έχω το βλέμμα σου

                Να με δικάζει

Αιώνια σταυρωμένο;

Πόρος 19/5/2009

Roberto Pestarino

"Μια αισθητική μορφώνεται..."

Ο Γ. Θεοτοκάς, στο περίφημο δοκίμιο του Ελεύθερο Πνεύμα (1929) δοκιμάζει να κάνει προβλέψεις για το μέλλον και για τους νέους. Χαρακτηριστικό απόσπασμα των σκέψεών του για το πως θα είναι τα νιάτα τα επόμενα χρόνια...

"Ήταν τόσο εύκολο να μιμηθεί κανείς τους ανθρώπους..."

Φραντς Κάφκα, Ο καλλιτέχνης της πείνας και άλλα διηγήματα, γράμματα
Μετ: Κώστας Προκοπίου

Η ομορφιά της αναζήτησης...

Κάποτε, στις παλιότερες στοχασμικές μου διαδρομές, είχα αποφανθεί πως αν ο Θεός αρνείται τόσο… πεισματικά να… εμφανιστεί και να δηλώσει νέτα, σκέτα που λένε, την παρουσία Του δεν είναι άλλος από το ότι δεν θέλει να στερήσει από τον άνθρωπο την ομορφιά της αναζήτησης. Αργότερα κατάλαβα πως αυτή η σκέψη αρμόζει καλύτερα μάλλον στον αυτοβασανιζόμενο άνθρωπο που έχει ιδεολογικοποιήσει τον πνευματικό του… μαζοχισμό. Όμως, πώς να το κάνουμε, αν ακυρωθεί η αναζήτηση και σου δοθούν όλα από την αρχή στο πιάτο, δεν πρόκειται να αντιληφθείς τίποτε. Πήγα να γράψω ‘καταλάβεις’ αλλά ευτυχώς συγκρατήθηκα. Δεν χρειάζεται ούτε πρέπει να καταλάβεις τίποτα.

Ο στόχος, αν υφίσταται τέτοιος, είναι να βιώσεις, να πραγματώσεις, να ψηλαφήσεις και να εμπειρωθείς κάτι ολοκληρωτικά… στην ιδανική κατάσταση. Το να ‘καταλάβεις’ απλά είναι σχεδόν άχρηστο και απόλυτα εξαρτημένο από την καιρικότητα. Ακριβώς όπως συνέβαινε πάντα με τις πολιορκίες και τις αλώσεις των πόλεων στους αναρίθμητους πολέμους. Πολλές από αυτές άλλαζαν χέρια με τέτοια ταχύτητα που οι δύσμοιροι κάτοικοι δεν προλάβαιναν να προσαρμοστούν στις νέες διοικήσεις και απλά περίμεναν να κυλήσει ο χρόνος ως την επόμενη πολιορκία και τη νέα κατάσταση. Κόσμος μπαινοβγαίνει στο ιερό, ελάχιστοι αντιλαμβάνονται το περιεχόμενό του.

Τελευταία το συνειδητοποίησα αυτό με μια άλλη αφορμή, φαινομενικά άσχετη. Παρακολουθώντας μια ταινία από αυτές που ανήκουν στην κατηγορία ‘μυστηρίου’, ‘αστυνομικού θρίλερ’ κλπ.

Όλη η ένταση, όλο το ενδιαφέρον, όλο το ‘σασπένς’ ενυπάρχει στην αγωνιώδη αναζήτηση του πρωταγωνιστή για να διαλευκάνει το μυστήριο, να πλησιάσει κοντά στην πηγή όλων των δεινών, να βρεθεί κάποια στιγμή και μετά από χίλια βάσανα μπροστά στο πέπλο και όλοι εμείς με κομμένη την ανάσα να περιμένουμε τι θα αποκαλυφθεί όταν θα το παραμερίσει…

Μόλις επισυμβεί αυτό, ξαφνικά, μονομιάς, όλο τούτο το θαυμαστό οικοδόμημα της αγωνίας καταρρέει και μπορούμε να επιστρέψουμε και πάλι στις καθημέριες δράσεις μας. Βιώσαμε για δυο ώρες τη δραματική λαβυρινθώδη και αδρεναλινική κατάβαση του πρωταγωνιστή ως την αρχή όλων και τώρα έχοντες λάβει τη δόση μας, μπορούμε να αναπαυτούμε πλέον ήρεμοι ώσπου να αναζητήσουμε την επόμενη… αναζήτηση.

Και οι αναλογίες με την ίδια τη ζωή; Αυτός ο Ερμής ο καθώς λένε, τρείς φορές Μέγιστος πάντα χώνει τη μύτη του τελικά. Όπως πάνω, έτσι και κάτω. Όπως μέσα έτσι και έξω.

Και όπως στη μικρή κλίμακα, έτσι και στη μεγάλη.

Βάζουμε τους μικρούς ή μεγαλύτερους στόχους κι ύστερα πλήττουμε που η επίτευξη ήταν πιθανώς ευκολότερη του αναμενόμενου και ο πήχης ανεβαίνει.

Ως πότε;

Ως που;

Καθώς θα έλεγε και ο μέγιστος Μικελάντζελο Μπουοναρότι:

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τους περισσότερους από μας

δεν είναι ότι οι στόχοι μας είναι πολύ υψηλοί

και δεν μπορούμε να τους φτάσουμε,

αλλά ότι είναι υπερβολικά χαμηλοί

και τους φτάνουμε

Όπως

ο οίκτος που δεν γίνεται συμπόνια

και δεν βαφτίζεται στην απέραντη θάλασσα της περιχώρησης

που δεν τολμάει να σκεπάσει με τις φτερούγες της 

η ψυχή

το Άγνωστο

διακινδυνεύοντας

ό,τι είναι ακριβότερο απ’τη στιγμή

έτσι ομοιάζοντας

το μικρό κερδίζει τις καθημέριες μάχες

και το Απόλυτο χαμηλώνει το βλέμμα

και ξοδεύει άπληστα

με θράσος

όλη την Αγάπη Του ο Ένας

στο αιώνιο

που δεν φυλακίζεται

φιλοξενώντας απρόθυμα

τον Πρώτο και τον Έσχατο

στοχασμό και πόθο

στη φωτιά Του την ονειρεμένη από την Αρχή του

για τον άνθρωπο…

14 Φλεβάρη 2014

saleh aldgary

Έτσι ζει πάντα ο ποιητής. Απειλημένος καταπατημένος δικασμένος...

Από καιρό, από χρόνια πολλά ακολουθεί τον ποιητή ένας μυστηριώδης πρίγκιπας του πολέμου. 

Κανένας δεν γνωρίζει ποιος είναι. Τη γενιά του το όνομά του το σκοπό του. Είναι πάντα μονάχος με σιωπή και σαν από ένα καθήκον ακολουθεί τον ποιητή. Στο τέλος τον υποτάσσει. Την ανύπαρκτη σχέση του μ’ αυτόν τώρα την κάνει σχέση. Αλλά μια σχέση τρομερή άδικη. Ανεξήγητη ως το τέλος. Με μιαν ανεξιχνίαστη κακία βασανίζει ταπεινώνει αναίτια τον ποιητή του βγάζει τα μάτια. Τον κλείνει στην φυλακή κι ο ποιητής πεθαίνει όμως αυτό δεν έχει σημασία.
Γιατί εχθρός του ποιητή δεν μπορεί να είναι ο θάνατος.
Ο ποιητής δεν φοβάται το θάνατο το λέει. Ο θάνατος είναι φυσικός η ποίηση είναι υπερφυσική. Ποιος μπορεί να είναι αυτός ο άγνωστος εχθρός του ποιητή. Ο προαιώνιος κακούργος των ποιητών.
Τότε άκουσα τον οιωνό με το κλειστό το στόμα. Μοίρα του ποιητή είναι η τιμωρία. Χωρίς κανένα έλεος χωρίς αιτία χωρίς να υπάρχει έγκλημα. Ο βασιλιάς είναι ένα άγνωστο αδυσώπητο πλάσμα κακό. Έχει αποστολή κι υπόσταση να ταπεινώνει να τρομάζει. Να βασανίσει ν’ αφανίσει τον ποιητή.
Γιατί ο ποιητής έχει πάντα έναν εχθρό.
Η ποίησή του κι η ζωή του η ίδια κρέμονται από την αναμέτρησή του μ’ αυτόν.
Ποίημα είναι ό,τι δια της βίας σώζεται από τον πόλεμο του ποιητή μ’ αυτόν τον πανίσχυρο φυσικό εχθρό. Έτσι ζει πάντα ο ποιητής. Απειλημένος καταπατημένος δικασμένος. Μέσα στο σκοτάδι γιατί άγρια τον τύφλωσαν. Με θανάσιμη αγωνία με μεγάλες κινήσεις στον αέρα. Φυλάγεται αλλά έρχεται πάντα η ώρα που θα τρομάξει και θα νικηθεί.
Τον ήξερα από πάντα αυτόν το πρώτο νόμο της ποίησης…

Ότι η ποίηση είναι το μοναδικό πράγμα στον κόσμο που έχει αιτία και γι’ αυτό αφανίζεται ρημαγμένη από κάτι που δεν έχει αιτία. Τέτοιο είναι πάντα το τέλος των ποιητών να καταστρέφονται χωρίς αιτία.

Γιώργος Χειμωνάς
“Ο Εχθρός του Ποιητή”