«…Μπορεί να ειπεί κανείς πως ένα είναι το κύριο
γνώρισμα του ποιητή. Ο αγώνας του για την αυτοκάθαρση. Την άποψη αυτή διατύπωσε
ο ίδιος ο Σεφέρης στις Μέρες (Μ2, 54): "Όποιος είναι
καθαρός, είναι ποιητής"...
...Η αυτοκάθαρση του ποιητή συνδέεται άμεσα με ό,τι κράτησε να λέγεται φυσικό
ταλέντο. Το χάρισμα του ποιητή, εκείνο το ξεχωριστό στοιχείο που του
εμπιστεύεται η φύση, είναι το φυτουργικό κεφάλαιο ενός συνόλου από πλεονεκτικές
ανελίξεις, που όλες συγκλίνουν και κορυφώνονται στην πραγμάτωση της
αυτοκάθαρσης.
Η φύση στην περίπτωση τούτη είναι μια σκοτεινή πηγή χορηγίας, που εκφράζεται
σαν τυχαία εύνοια, σαν μια ανεξέλεγκτη συρροή εύεργων συνιστωσών στη δέσμη μιας
δυναμικής αρμονίας, ή και ακόμη σα θεία ιδιοτροπία εκλογής…
...Εάν ο επίδοξος ποιητής δεν προχωρήσει πέρα από τη
θέαση του κόσμου, εάν δεν διασπάσει τον κλοιό των πραγμάτων μέσα στον οποίο
λειτουργεί η απλή δράση του αισθητηριακού του οπλισμού, εάν δεν ζητήσει το
στερεό σχήμα μιας παρουσίας, εκεί που τελειώνοντας τα ένυλα όριά του κόσμου
ανοίγεται η υποθετική διάσταση της απουσίας, εάν δεν πατήσει σε κάποιο πλήρωμα
δυνάμεων, που καθώς διαδέχεται τη γύμνια των πραγμάτων καταργεί το νόημα του
κενού, εάν τέλος πάντων, δεν συνδεθεί με την αδιάφορη μέριμνα της φυσικής
πραγματικότητας που κρύβεται πέρα και πίσω από τις παραστάσεις μιας ευκλείδειας
προοπτικής, ούτε είναι ούτε και θα γίνει ποιητής. Γιατί θα'χει απομείνει δώθε
από τις Συμπληγάδες του αργοναυτικού πεδίου.
Εδώ βρίσκεται η λαμπρή αλλά και η επίβουλη διαφορά που κάνει τον ποιητή σε
σύγκριση με το στιχοπλόκο, το δημοσιογράφο, τον επιστήμονα συγγραφέα, το
ρήτορα, και τους κάθε λογής πράκτορες του γραπτού λόγου.
Και εδώ κρύβεται ο κακός δαίμονας των παρανοήσεων αναφορικά με τις αξιολογικές
αποτιμήσεις των ποιητών. Να συγχέουμε, λόγου χάρη, ή και να ταυτίζουμε ποιοτικά
το Σολωμό με το Βαλαωρίτη και τον Καβάφη με το Σικελιανό...
...Με την μετάσταση του ποιητή στην περιοχή που
βρίσκεται πέρα από την επίπεδη εικόνα του κόσμου, πέρα από τη φωτογραφική
καθήλωση των πραγμάτων και τη βουβή επανάληψη της καθημερινής τριβής, δεν εννοώ
τη διαφυγή του στην αοριστία κάποιας μεταφυσικής.
Αντίθετα, περιγράφω κάτι λαγαρό και πολύ συγκεκριμένο. Θα έλεγα πως είναι ο
ίδιος ο κόσμος που τον βλέπουμε και τον περπατάμε, με τη διαφορά πως τον
δορυφορεί και μια άλλη απαραίτητη διάσταση. Κάτι σαν υπόνοια βάθους, σαν η
ανάποδη όψη του κόσμου ή το συμπληρωματικό του μισό, που ολοκληρώνει και
γεωδαιτεί τη λειτουργική του αυτάρκεια. Αυτό το ουσιώδες περίβλημα, η
πνευματική άλως της ύλης, δεν γίνεται να απομονωθεί από τη ζωή. Όπως δεν
γίνεται "να χωρίσει κανείς το κύμα από τη θάλασσα". (Μ1, 123)...
...Το μυθικό τοπίο, αντί για το φως του ήλιου που
γυμνώνει το κόσμο, διαλύει δηλαδή τις σχέσεις των φαινομένων και εκθέτει τα
πράγματα στη μόνωση μιας παρατακτικής τυχαιότητας, κολυμπάει μέσα στο φέγγος
μιας υποβολής που ζωντανεύει και αισθητοποιεί την αθέατη σύσταση και τις κρυφές
συναρτήσεις της πραγματικότητας.
Το ληθαργικό κοίτασμα της φύσης, εκείνο το βάθος των πραγμάτων που ο Ηράκλειτος
το ονομάζει "αφανή αρμονία", παίρνει τη θέση του εξωτερικού κόσμου,
και γίνεται η νέα γη μέσα στην οποία ο ποιητής Κολόμβος περιδιαβάζει,
στοχάζεται, θαυμάζει και τραγουδεί.
Εάν η περιγραφή της πραγματικότητας δεν γίνεται μέσα από το καλειδοσκόπιο αυτής
της μυθικής θεώρησης θα μείνει μια πεζή περιγραφή έξω και μακρυά από την
ποίηση...»
Δημήτρης Λιαντίνης Ο Νηφομανής
