Κυριακή 9 Ιανουαρίου 2022

η αρετή σου είναι η υγεία της ψυχής σου

 

Η δημοφιλής ιατρική ηθική διατύπωση (που δημιουργός της είναι ο Αρίστων ο Χίος[1] ότι η αρετή είναι η υγεία της ψυχής, θα έπρεπε, για να γίνει χρήσιμη να τροποποιηθεί τουλάχιστον με τον εξής τρόπο: η αρετή σου είναι η υγεία της ψυχής σου. Γιατί δεν υπάρχει υγεία καθ’εαυτήν, και κάθε απόπειρα να οριστεί ένα πράγμα μ’αυτό τον τρόπο απέτυχε οικτρά. Για να προσδιοριστεί αυτό που σημαίνει υγεία για το σώμα σου, πρέπει να ληφθεί υπόψη ο σκοπός σου, ο ορίζοντάς σου, οι δυνάμεις σου, οι ενορμήσεις σου, οι πλάνες σου, και πάνω απ’όλα τα ιδεώδη και τα φαντάσματα της ψυχής σου. Επομένως, υπάρχουν αναρίθμητες υγείες του σώματος. Κι όσο πιο πολύ επιτρέπουμε στο ατομικό και στο ασύγκριτο να σηκώσει το κεφάλι του ξανά, όσο πιο πολύ ξεμαθαίνουμε το δόγμα της ‘ισότητας των ανθρώπων’, τόσο πιο πολύ πρέπει να εγκαταλείψουν οι γιατροί μας την έννοια της φυσιολογικής υγείας, μαζί με τη φυσιολογική δίαιτα και τη φυσιολογική πορεία της ασθένειας. Μόνο τότε θα είναι κατάλληλη  στιγμή για να σκεφτούμε για την υγεία και την αρρώστια της ψυχής, και να τοποθετήσουμε την ξεχωριστή αρετή του καθενός στην υγεία της ψυχής του. Η οποία μπορεί ασφαλώς να εμφανίζεται στον ένα ως το αντίθετο της υγείας σ’έναν άλλο. Τέλος, θα μείνει ανοιχτό το μεγάλο ερώτημα αν μπορούμε πραγματικά να κάνουμε χωρίς την αρρώστια – ακόμη και για την ανάπτυξη της αρετής μας –και αν η δίψα μας για γνώση και αυτογνωσία δεν χρειάζεται την άρρωστη ψυχή τόσο όσο χρειάζεται την υγιή: κοντολογίς, αν η θέληση για υγεία δεν είναι μια προκατάληψη, μια δειλία κι ίσως ένα υπόλειμμα λεπτότατης βαρβαρότητας και οπισθοδρόμησης…

 Φρ. Νίτσε, Η Χαρούμενη Επιστήμη

 



[1] Στωικός φιλόσοφος. Το ίδιο όμως λέει ήδη ο Πλάτων στην Πολιτεία, 444d

 

Δεν υπάρχουν σχόλια: